Nu pas kon ik via internet de aflevering “Wie zorgt voor de mantelzorger” bekijken , van het uitstekende programma De Publieke tribune.
In een klein uurtje werden allerlei aspecten van mantelzorg besproken. Grootste gemene deler: mantelzorgers worden geacht zelfredzaam te zijn in hun zorg, maar als ze dat niet voldoende, of niet meer zijn dan is de ondersteuning ver te zoeken.
Vooral gemeenten kwamen er niet best van af: een mantelzorger kreeg van haar gemeente te horen dat ze haar huis maar moest verkopen om met de opbrengst het vervoer van haar chronisch zieke kind te bekostigen. Een andere moeder is zes jaar lang aan het lijntje gehouden door de gemeente, zonder dat er ooit een echte aanvraag voor hulp werd gefaciliteerd. Wekelijks komen er wel twee incompetente ambtenaren koffie drinken bij deze moeder, die door het gebrek aan medewerking van de gemeente inmiddels haar baan verloor.
Jet Bussemaker bleef hameren op de (onafhankelijke) cliëntondersteuner. Dat deze door de gemeente betaalde functionaris nauwelijks bekend is, en afhaakt als de vraag te ingewikkeld wordt werd wel benoemd, maar bleef verder onbesproken. De onafhankelijke cliëntondersteuner WLZ werd niet eens genoemd.
Liesbeth Hoogendijk, directeur van Mantelzorg NL brak gelukkig bij herhaling een lans voor het inzetten van een mantelzorgmakelaar, als degenen die op de hoogte is van regelgeving, regeltaken van mantelzorgers over kan nemen, en de weg naar het juiste loket weet.
Schokkend maar waar, en voor mij heel herkenbaar: een mantelzorgmakelaar krijgt deuren open die voor mantelzorgers soms zelfs jarenlang gesloten bleven.
Jet Bussemaker merkte op dat alle professionals van goede wil zijn. Ja, dank je de koekoek, dat is natuurlijk waar. Al ken ik ook professionals waarvan ik zelfs dat betwijfel. Maar goed.
Het cruciale punt is, zoals een oudere dame zo treffend omschreef, dat niet de mens centraal staat, maar de hokjes, de instanties en de organisaties. Zij mist één loket of één persoon die zegt: “Dáár moet je zijn”.
Blijkbaar weten de goedwillende professionals nog steeds onvoldoende door te verwijzen naar mantelzorgmakelaars en cliëntondersteuners. Dat zijn namelijk precies de mensen die dat doen: vertellen waar je moet zijn met welke vraag, en je daar ook nog bij helpen. Mantelzorgmakelaars hebben daarbij vaak ook nog de neiging om niet op te geven voordat het echt geregeld is.
Inmiddels zijn er meer dan honderd (meestal zelfstandig werkende) mantelzorgmakelaars, en nog veel meer cliëntondersteuners werkend voor gemeenten of zorgkantoren.
Zorgkantoren gaan voor de Wlz-cliëntondersteuning gelukkig steeds vaker ook met samenwerkende mantelzorgmakelaars in zee.
De meeste gemeenten beperken zich voor cliëntondersteuning tot contracten met grote landelijke organisaties. Die hebben vaak te maken met wachtlijsten en sterk wisselende bezetting, die helaas ook niet altijd even deskundig is. De onafhankelijkheid is onduidelijk, omdat deze grote organisaties ook vaak betrokken zijn bij de toe- of afwijzing van wmo-voorzieningen of jeugdzorg.
Mantelzorgmakelaars zijn in te zetten vanuit de aanvullende verzekering van veel zorgverzekeraars. Het budget is niet onbeperkt, maar gemiddeld heeft een mantelzorgmakelaar aan 5 tot 7 uur inzet wel voldoende om een knellende situatie op te lossen. Op de website van de beroepsvereniging mantelzorgmakelaars Bmzm staan alle gecertificeerde aangesloten mantelzorgmakelaar vermeld.