Ik dacht altijd dat Den Haag een vooruitstrevende stad was op het gebied van mantelzorgondersteuning. Zo voerde de Hofstad enkele jaren geleden een mantelzorg-parkeervergunning in, en een kortingpas voor mantelzorgers. Ook kent Den Haag de respijtwijzer, waar mantelzorgers respijtzorg op maat kunnen opzoeken. Haagse mantelzorgers van psychiatrische patiënten kunnen een familiecoach aanvragen, en er is een ontmoetingscentrum voor mensen met in hun omgeving een vermoeden van dementie. Prima voorzieningen in een stad die naar schatting zo’n 80.000 mantelzorgers telt.
Mantelzorgcursus
Deze week las ik dat de volksuniversiteit van Den Haag een “mantelzorgcursus” aanbiedt. De cursus haakt in op het groeiende beroep dat op mantelzorgers wordt gedaan. De wervende tekst: “Deze cursus zal u voorbereiden en toerusten op vraagstukken en vaardigheden die nodig zijn om adequate hulp te bieden. In 6 lessen van 2 uur wordt u ingeleid in de persoonlijke zorg en hulpvraag aan ouderen en zieken. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: wat is mantelzorg in vergelijking met professionele zorg? Hoe te assisteren bij opstaan, lopen, rolstoelgebruik. Wassen, douchen en aankleden. Hulpmiddelen bij zelfzorg en toiletgang. Houding en beweging. Persoonlijke zorg, huid- en haarverzorging, doorliggen. Bed opmaken en medicijnen innemen.”
Als klap op de vuurpijl behoort ook een excursie naar een thuiszorgwinkel tot de mogelijkheden.
Best een nuttige cursus, want bij al deze dagelijkse bezigheden kunnen mantelzorgers best wat praktische tips gebruiken. Maar de cursus gaat alleen over de persoonlijke verzorging voor zieken. Ondersteuning voor mantelzorgers van verstandelijk gehandicapten, mensen met niet-aangeboren hersenletsel of dementie, psychiatrische patiënten zou er heel anders uit kunnen zien. De prijs van deze cursus is ook niet echt mantelzorgvriendelijk: maar liefst € 118,00. Zou Den Haag mantelzorgers financieel willen ondersteunen om zo’n cursus te gaan doen?
Beleid
Den Haag is ook de stad waar het beleid wordt gemaakt. Al jaren verbaas ik me er over dat vrouwen worden geacht steeds intensiever deel te nemen op de arbeidsmarkt, en tegelijkertijd wordt van elke Nederlander verwacht dat er meer gemantelzorgd wordt. Het “toeval” wil dat vrouwen twee keer zo veel mantelzorgen als mannen. Hiervoor zijn vier oorzaken te vinden:
- Socialisatie: Vrouwen zijn, bewust of onbewust, opgevoed met het idee dat zij verantwoordelijk zijn voor het huishouden en voor de zorg.
- Verantwoordelijkheid: vrouwen voelen altijd de verantwoordelijkheid voor de zorg en het huishouden. Om voor zichzelf vrije tijd te maken moeten zij van alles organiseren.
- Deeltijdwerk: driekwart van de vrouwen werkt in deeltijd, juist omdat ze meer tijd willen hebben voor zichzelf, om te zorgen, om vrijwilligerswerk te doen of een studie te volgen.
- Arbeidscultuur: werkgevers en collega’s accepteren de zorgende man niet altijd.
Overbelasting
Het wordt tijd dat vrouwen laten merken dat de rek er uit is. Het lukt niet om, zoals het kabinet wil, nog meer te mantelzorgen, naast het zorgen voor kinderen, echtgenoot, baan, een gezond lijf in stand houden en vrijwilligerswerk. De weg naar een burn out ligt hier vierbaansbreed te wachten.
Campagne
Vrouwennetwerk Women Inc startte daarom de campagne “ik ben er even niet”. Women Inc roept alle vrouwen in heel Nederland op om 1 mei (Dag van de Arbeid) de onbetaalde zorgtaken voor één dag aan anderen over te laten. Een dag om stil te staan bij de ideale zorg- en werkbalans. Op het moment van schrijven van dit artikel hebben al meer dan 22.000 vrouwen zich aangemeld voor deze actie op www.ikbenerevenniet.nl. Dat wordt een krachtig signaal richting Den Haag!